Daar zijn we het allemaal over eens, veronderstel ik. Wat je dan als leerkracht kan doen, is extra activiteiten doen buiten je lessen om, zitballen in de klas brengen, tussendoortjes naar bewegingsactiviteiten omzetten, energizers in het leven roepen, extra loop- en sportmomenten,…
Enfin, allemaal leuke initiatieven maar soms ten koste van de effectieve leertijd. Hoewel deze activiteiten toch zeer waardevol kunnen zijn. Onderzoek[i] toont aan dat bewegen een positieve invloed heeft op het brein en kan zo op een natuurlijke wijze de negatieve invloed van overgewicht tegengaan. Het opdrijven van fysieke activiteit bij kinderen is dus heel belangrijk.
Hoewel de meeste leerkrachten en directies op de hoogte zijn van dit positieve effect, zien slechts weinig mensen bewegen als iets dat ervoor zorgt dat kinderen betere schoolprestaties behalen. Het wordt wel gezien als een vorm van ontspanning. De leerlingen even laten uitrazen.
Deze afbeelding laat zien dat leerlingen de positieve effecten van bewegen welk degelijk ook ervaren. De link met betere schoolprestaties wordt hier echter nog niet gelegd.
Er zijn verschillende mogelijkheden om meer te bewegen in zowel de klas als daarbuiten. Zo kan er in de klas fysiek of kinetisch worden geleerd en kunnen leerkrachten gebruik maken van energizers, zoals ik reeds aangaf. Voor meer beweging buiten de klas moet je denken aan sportlessen, “Gezonde Schoolplein”, “Buiten Speel Plan”, sportkennismakingslessen, sporttoernooien en sportdagen.
Maar laat ons eerlijk zijn, er wordt maar weinig bewogen in de klas. Eén energizer per dag is vaak het maximum. Over het algemeen zijn scholen best bereid om meer te bewegen in de klas. De belangrijkste reden dat dit toch niet gebeurt, is dat veel leerkrachten vinden dat het té tijdrovend is. Directies zijn echter van mening dat een energizer tussendoor prima mogelijk is.
Dat brengt ons meteen bij het antwoord op de vraag: Wat hebben leerkrachten hiervoor nodig? Eenvoudig! Veel ideeën en inspiratie om bewegend leren in de klaspraktijk te kunnen inzetten. Verder zal dat structureel moeten gebeuren en zullen goede afspraken binnen het schoolteam noodzakelijk zijn.
Daarmee bedoel ik dat je je leerlingen actief mee aan de slag kan laten gaan in je klas tijdens de les! Eerst en vooral is het actief betrekken van je leerlingen, door hen in spelvorm mee aan het bord/digibord te brengen, een enorme meerwaarde. Je kinderen komen al in beweging door zich minimaal te verplaatsen.
Doe eens een rekenactiviteit waarbij ze het resultaat moeten uitbeelden, moeten springen, ….lijkt me al een eenvoudige stap in de juiste richting, waarbij je kinderen op een eenvoudige manier aan het bewegen krijgt.
Je vindt trouwens meer en meer tools waarbij je kinderen tijdens je lessen echt actief in beweging kan zetten. We spreken dan bv. over wiskundeprogramma’s waarbij je met een voorwerp de som van getallen moet aantikken op een scherm. Of gebruik ‘Augmented reality’ tools waarbij je de leerling centraal zet om bijvoorbeeld een lichaamsdeel op de juiste plaats te situeren in het lichaam (cfr. LIFELIQE). Of zoals in onderstaand voorbeeld het skeletin het eigen lichaam zichtbaar maken:
Zelf ben ik net op mijn terugweg van een businesstrip waar ik leerkrachten ben gaan inspireren omtrent bewegend leren. Zowel tijdens de inspiratiesessie als de training zelf werd het onderwerp bewegend leren zeer warm onthaald. Deze leerkrachten zien absoluut de meerwaarde van de aanpak waarbij leerlingen al bewegend aan het leren zijn. Enerzijds heb je activiteiten die je als energizer kan inzetten. Maar vooral de oefeningen waarmee je je gewone les kan verrijken, lijken hen zeer waardevol.
In dit filmpje zie je een voorbeeld van een activiteit waarbij je leerlingen op een leuke manier de woordsoorten laat inoefenen. Bovendien bereik je zo meerdere doelen. Enerzijds is er de theorie die wordt getest, maar anderzijds zijn je kids wél actief aan het bewegen om deze oplossingen te vinden.
We mogen hierbij het doel en het middel niet met elkaar verwarren uiteraard! Met de interactieve kubussen kunnen we verschillende vaardigheden die we moeten ontwikkelen i.f.v. van de eindtermen al voor een groot deel invullen. Gaande van sociale vaardigheden, computationeel denken tot de echte leerinhoud van je basisvakken, zoals taal en wiskunde.
In de activiteitenbouwer van i3LEARNHUB wordt gewerkt met sjablonen die jou helpen je leerinhoud tot leven te brengen. Zelfs leerlingen kunnen deze activiteiten zelf invullen of aanmaken. Bovendien kunnen de leerlingen hun zelfgemaakte oefeningen (voor hen spelletjes) effectief ter inoefening bewegend gaan oplossen. Lijkt mij een win-win!
Kinderen oefenen in bovenstaand voorbeeld woordenschat in. Bewegend, gaan ze met verschillende zintuigen tegelijkertijd aan de slag. Dus: een hogere implementatie van de leerstof.
Ik kan niet genoeg benadrukken hoe fijn het is om kinderen hiermee aan de slag te zien gaan. Na iedere training of inspiratiesessie zie ik de voldoening van de deelnemers (meestal mensen die met onderwijs te maken hebben), maar vooral ook van de kinderen die hebben deelgenomen aan de sessie. De smile op die snoetjes, de leuke sfeer die je in de groep ziet ontstaan, het enthousiasme waarmee je kinderen de oefeningen laat doen, al spelend, maar vooral bewegend laat leren.
Stof om zeker over na te denken….
Bronnen:
[i] https://www.eoswetenschap.eu/psyche-brein/meer-beweging-meer-grijze-stof-ook-van-toepassingen-bij-kinderen
https://www.i3-technologies.com/en/products/hardware/cube-for-active-learning/
https://multi-ball.com/interactive-wall-technology-for-every-space